„Kongres poligraficzny” to wydarzenie podczas którego wnikliwie przyglądamy się książkom. Główną jego częścią jest cykl spotkań ze szwajcarskimi projektantami i wydawcami książek o sztuce, odbywających się w listopadowe soboty o 17:00. Wykładom towarzyszy rozrastająca się z tygodnia na tydzień wystawa, która słowem mówionym i obrazem przybliża tajemnice współczesnych książek artystycznych, ale też prezentuje artystyczne manipulacje jakich dokonują na książkach twórcy sztuki najnowszej. Częścią wystawy są również archiwalne fotografie ukazujące praktyki poligraficzne w czasach późnego PRL-u.
Jonas Voegeli, Marco Müller, Winfried Heininger oraz Urs Lehni prezentują swoje wybrane publikacje wraz ze specjalnie nagranym odautorskim komentarzem. Szwajcarscy projektanci w swoich inspirujących, oryginalnych realizacjach wykorzystują często w niekonwencjonalny sposób tradycyjne techniki drukarskie lub wprowadzają nowe, zaawansowane technologicznie rozwiązania. Na wystawie konfrontujemy je z wyborem zdjęć prasowych z lat 70. i 80. XX wieku, dokumentujących codzienną pracę w ówczesnych warszawskich i łódzkich drukarniach. Pomostem pomiędzy tymi dwoma odległymi cywilizacjami druku są prace graficzne Wilhelma Sasnala, który na początku pierwszego dziesięciolecia XXI wieku współpracował ze Spółdzielnią Inwalidów Tarnospin w rodzinnym Tarnowie. W realizowanych tam sitodrukach – plakatach, grafikach i książkach autorskich – Sasnal wykorzystywał ekspresję technologicznych ułomności i błędów drukarskich jako wartość dodaną, zaś specyficzny profil produkcji i atmosfera Tarnopsinu – zakładu pracy chronionej – były jednymi z głównych tematów tych prac.
Fotografie Zbigniewa Libery z serii „La Vue” oraz Zbigniewa Rogalskiego z cyklu „Bajki” eksplorują inny wymiar materii poligraficznej. Książki i detale druku stają się tu przedmiotem wizualnych gier oraz ćwiczeń z polityki widzenia. Z kolei fizyczny ciężar książek dyskontuje Milena Korolczuk w swojej wystudiowanej fotografii pod znaczącym tytułem „Barykada”.
Klamrą spinającą eksperymenty poligraficzne i artystyczne jest prezentacja specjalnej serii autorskich teczek Raster Editions; przygotowywanych na poły rzemieślniczymi środkami we współpracy z artystami, w limitowanym nakładzie 100 egzemplarzy każda. Ta zainicjowana równo rok temu seria wydawnicza jest – podobnie jak cały „Kongres poligraficzny” – próbą odnalezienia na nowo wzrokowej, haptycznej i intelektualnej przyjemności z obcowania ze sztuką i drukiem.
Projekt odbywa się dzięki wsparciu fundacji Pro Helvetia.
Podziękowania dla DDB Warszawa oraz Przemka Ostaszewskiego za pomoc w realizacji wystawy.