Zofia Rydet <br> NIESKOŃCZONOŚĆ DALEKICH DRÓG

Zofia Rydet (1911-1997), autorka ikonicz­nego „Zapisu socjologicznego” i fan­tastycz­nego „Świata uczuć i wyobraźni”, była artystką obdarzoną szczególnym zmysłem obser­wacji entropii otaczającego ją świata. Ta wyjątkowa per­spek­tywa fotograficzna ujaw­nia się w pełni mocy w cyklu „Nieskończoność dalekich dróg”, zrealizowanego w 1980 roku. Na wystawie w Rastrze prezen­tujemy wybór 36 fotografii z tego niezwykłego i rzadko prezen­towanego zbioru.

 

Autorka określiła go mianem „opowieści metaforycz­nej o życiu i drogach” i przydała strukturę parakon­cep­tual­nej typologii, w której zestawione zostały wizerunki pustych, uciekających ku horyzon­towi dróg, znaków drogo­wych i krzyży. Mimo uniwer­salistycz­nego zamysłu poszczególne fotografie mają indywidualny charak­ter, a całość – niezależnie od sym­bolicz­nej wymowy – można również czytać jako oryginalną opowieść o pol­skim krajobrazie. Artystka pochyla się nad jego znaczącymi detalami – tanio zdobionymi przydrożnymi i cmen­tar­nymi krzyżami z odlewanymi figur­kami ukrzyżowanego, koleinamy polnych dróg czy dziurami i spękaniami asfal­towych jezdni. Dojmująca materialność tych nie­zbywal­nych elementów codzien­nego pejzażu tym bar­dziej podkreśla wpisywane w nie metafizyczne znaczenia. „Niewiarygodnie abs­trak­cyjna i namacal­nie kon­kretna, metafizyczna i realna” – tak charakteryzował przestrzeń obrazowaną przez artystkę krytyk Jerzy Busza. Odkrywanie trajek­torii ludz­kich losów z okruchów lokal­nej kul­tury material­nej jest szczególną cechą prak­tyki fotograficz­nej Rydet. Jej zdjęcia, przejmująco proste, czasem wręcz surowe są zarazem gęste od szczegółów i faktur. To co zrazu wydaje się biedne zaskakuje różnorodnością i bogac­twem. Stwarzany przez Rydet pejzaż semiotyczny w zaskakujący sposób łączy różne porządki fotograficz­nej obser­wacji: typologiczny dokument i fotografię kreacyjną. Zarejestrowane na negatywie obrazy autorka pod­daje bowiem często dal­szej obróbce wykorzystując technikę solaryzacji, co odreal­nia przed­stawiane ujęcia i przy­daje im kosmicz­nej aury. Wszakże, w tym specyficz­nym mikrokosmosie, roz­grywanym w skali szarości, zgod­nie ze słowami artystki „tylko jeden kierunek ruchu ku śmierci jest pewny”.


WYSTAWY 2023

Zofia Rydet
NIESKOŃCZONOŚĆ DALEKICH DRÓG

4.02 – 25.03.2023




ZOBACZ TEŻ: