
„Cyparis” to z pozoru klasyczna forma pomnikowa. Masywne popiersie czarnoskórego mężczyzny odlane jednak zostało z nietypowego surowca – wulkanicznego piasku zebranego na plaży w St. Pierre na Martynice. Bohaterem tej pracy jest Louis-Auguste Cyparis (albo Ludger Sylbaris) zwany Samsonem, jeden z dwóch ludzi którzy przeżyli erupcję wulkanu Mt. Pelée, która 8 maja 1902 roku (na trzy dni przed planowanymi wyborami lokalnymi w tej francuskiej kolonii) zniszczyła miasto St. Pierre zabijając ponad 20 tysięcy jego mieszkańców. Cyparis stał się swoistym bohaterem z przypadku. Przeżył, bo kilka dni wcześniej osadzono go w ciasnej celi miejscowego więzienia. Wkrótce potem zdobył popularność jako członek objazdowej trupy cyrkowej Barnum & Bailey Circus, w której występował jako „Lone Survivor of St. Pierre.” Podczas pobytu rezydencjalnego na Martynice w 2009 roku Rafał Bujnowski postanowił przywrócić współczesności figurę Cyparisa. Zwieńczeniem projektu będzie ustawienie i uroczyste odsłonięcie jego rzeźby – zrealizowanej wspólnie z Julianem Tomaszukiem na podstawie zachowanych fotografii portretowych – w mieście St. Pierre. Figura modelowego antybohatera, człowieka z marginesu który mimochodem zostaje sławny jest opowieścią o przewrotności losu wobec zamierzonego społecznego i historycznego porządku. Pomnik Bujnowskiego dopełnia tej historii oddając skromny honor i reprezentacyjną moc temu, co wymyka się spod systemu politycznego planowania.





